To nie jest zwykła historia. To początek wielkiego wydarzenia. Koń stoi przy płocie. Spokojny, ale wyczekujący. Rozumie wagę sytuacji.

Uroczystość Bożego Ciała przypada na pierwszy czwartek po pierwszej niedzieli po Zielonych Świątkach. Ma długą tradycję. W Polsce została ustanowiona w 1320 roku po synodzie w Krakowie, zaś procesje pojawiły się w XV wieku.

Jaka to musiała być dramatyczna sytuacja, kiedy włożono dwa rozkazy „Mścisława” (Władysława Liniarskiego), Komendanta Okręgu Białostockiego ZWZ-AK, do szklanej buteleczki i zakopano w ziemi. Mogą o tym świadczyć także łuski nabojów karabinowych leżące obok. Przeleżały w ukryciu grubo ponad pół wieku.

Znajoma mówi, że wszystkie dzieci są piękne. Absolutnie. Nie może być inaczej. Zwróćmy zatem uwagę na chłopca, którego portret nabyliśmy do muzeum w ostatnim czasie. Jego autorem jest Teofil Kwiatkowski (1809–1891). Już nie raz pisaliśmy o tym artyście na stronie muzeum. Było tak za każdym razem, gdy udało nam się zakupić którąś z jego prac. Muzeum bowiem od kilku lat powzięło zamiar gromadzenia prac wszystkich uczestników powstania listopadowego, którzy byli artystami.

„Przesyłam Ci to zdjęcie” – pisał niemal dziewięćdziesiąt lat temu Józef Łazowski – „jest to obchód 100 letniej rocznicy bitwy pod Ostrołęką”. Autor tych słów był przez kilka lat kierownikiem Powszechnej Szkoły Kolejowej na Stacji w Ostrołęce, a adresatką – jego córka Halina, uczennica gimnazjum w Łomży. Historia życia Łazowskiego przypomina koleje losu wielu przedstawicieli zubożałego po powstaniu styczniowym ziemiaństwa, z którego rekrutowała się polska inteligencja na przełomie XIX i XX wieku.