W dniu 14 stycznia bieżącego roku do Muzeum Kultury Kurpiowskiej wrócił z konserwacji ząb mamuta, będący częścią inwentarza zabytków archeologicznych. Mamuty zamieszkiwały obszar Europy środkowo-wschodniej w plejstocenie, okresie w dziejach ziemi, który zakończył się około 11 000 lat temu. Gatunek ten wyewoluował około 300 000 lat temu. Na ziemi rozprzestrzenił się wraz z nadejściem ostatniej epoki lodowcowej, około 100 000 lat temu a obszar występowania tego pradawnego zwierzęcia obejmował zasięgiem Europę, Północną Amerykę i Północną Azję. Szczytowy okres występowania mamutów przypada od około 30 000 do 25 000 tysięcy lat temu i z tego przedziału czasowego, jak należy przypuszczać, pochodzi właściciel naszego zęba. Jak zginął? Prawdopodobnie uwięziony na bagnach, gdzie po prostu ugrzązł i utonął. Na pewno nie padł ofiarą polowania. Gdyby tak się stało, nie mielibyśmy dziś zęba w zbiorach naszego muzeum. Pierwotni myśliwi sprzed tysięcy lat z pewnością nie zostawiliby takiego trofeum. Zwierzę po zabiciu podczas polowania było „dzielone” na części, a tak cenne surowce jak ciosy, kości czy zęby upolowanego mamuta były bardzo pożądane. Produkowano z nich narzędzia, ozdoby i przedmioty użytku codziennego oraz wykorzystywano do budowy schronienia jako elementy konstrukcji. Należący do zbiorów Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce ząb jest w świetnym stanie zachowania. Jest to skamieniały ząb trzonowy o barwie brązowej z odłamanym jednym końcem i mocno startą powierzchnią zewnętrzną, pracującą. Rozmiary zęba wskazują na dużego, dorosłego osobnika. Obiekt trafił do naszego muzeum za sprawą przypadkowego znaleziska, dokonanego podczas prowadzonych prac na terenie żwirowni w miejscowości Grodzisk. Konserwację zęba przeprowadzono w Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie.

Marcin Guzek