Święto Matki Boskiej Gromnicznej

Święto Matki Boskiej Gromnicznej

2 lutego przypada Święto Ofiarowania Pańskiego, nazywane tradycyjnie świętem Matki Boskiej Gromnicznej. Święto przypomina nam o przyniesieniu przez Maryję małego Jezusa do świątyni jerozolimskiej i dokonaniu przez Nią obrzędu oczyszczenia, a także o wypowiedzianych przez Symeona słowach: „Światłość na oświecenie pogan i na chwałę Izraela” (Łk 2, 32). Pamiątką tego wydarzenia jest procesja ze świecami i obrzęd ich poświęcenia. Płomień jest symbolem Jezusa i oznacza Światłość świata. Tradycyjna nazwa święta kieruje jednak naszą uwagę na maryjny jego wymiar, tak charakterystyczny dla ludności zamieszkującej całą Polskę.

W związku z tym świętem kultywowano na Kurpiach wiele zwyczajów, a niektóre wsie wyspecjalizowały się w produkcji świec.

Kurpie zanosili świece do kościoła, by je poświęcić. Wierzyli, że wracając z zapalonymi gromnicami, Matka Boża uchroni idących przed wilkami. Kobiety starały się donieść zapalone świece do domu, ponieważ głęboko wierzyły, że ten, kto tego dokona, otrzyma Boże błogosławieństwo. Po powrocie z kościoła gospodarz domu obchodził gospodarstwo, wykonując płomieniem znak krzyża na futrynach drzwi wejściowych do domu i budynków gospodarczych. Miało to ustrzec przed nieszczęściem. Poświęconą i zapaloną gromnicę wykorzystywano także podczas burzy, obchodząc z nią po trzykroć budynki z wiarą w chroniącą przed skutkami żywiołu moc jej płomienia. Zapalona gromnica towarzyszyła również ludziom na łożu śmierci. Włożona w dłonie konającej osoby miała oświetlać drogę w pozaziemskim życiu. Wykorzystana w takich okolicznościach traciła jednak swoje cudowne właściwości aż do kolejnego poświęcenia.

Świętu Matki Boskiej Gromnicznej towarzyszyły też przysłowia. Bardzo popularnym w Puszczy Zielonej było powiedzenie: „Jak na Gromnice z dachu ciece, to się zima odwlece”. Oznaczało to, że zima potrwa dłużej niż zwykle. Mróz tego dnia zwiastował natomiast szybsze przyjście wiosny. I tego się trzymajmy.

Na fotografii znajduje się (będąca w zasobach MKK) świeca wotywna, nr inw. MOO/PNE/203.