„Kajko i Kokosz – komiksowa archeologia”

„Kajko i Kokosz – komiksowa archeologia”

Nową wystawę czasową „Kajko i Kokosz – komiksowa archeologia” można zwiedziać w siedzibie Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce przy placu gen. J. Bema 8. Wystawa czynna od 8 kwietnia do 29 czerwca 2017 r. Makietę Mirmiłowa, wykonaną z klocków Lego, można będzie podziwiać jedynie do 20 maja 2017 r.

Wystawa „Kajko i Kokosz – komiksowa archeologia” po raz pierwszy w historii muzealnictwa polskiego łączy archeologię z komiksem. Porównuje dwa światy: znalezisk archeologicznych oraz podobnych zabytków wykorzystanych na kadrach komiksów Janusza Christy. W gablotach znajdziemy bezcenne eksponaty archeologiczne, a na planszach równie bezcenne poczucie humoru i przygodę. Wystawę tę oprócz pracowników Muzeum Archeologicznego w Gdańsku tworzą Wojciech Łowicki, znany promotor komiksu w Polsce, Paulina Christa, wnuczka oraz dziedziczka artysty oraz pasjonaci twórczości Janusza Christy działający w ramach bloga „Na plasterki!!!”

Janusz Christa, Mistrz Polskiego Komiksu, przez lata zapraszał nas w świat słowiańskich wojów i starożytnych czasów na polskich ziemiach, wspaniale łączył historię naszej ojczyzny, wierzenia jej ludów, zwyczaje, ubiór czy architekturę z przygodami towarzyszącymi postaciom z komiksów. Jako mieszkaniec Sopotu Christa nie zapominał o Wybrzeżu. Wiele odniesień znajdziemy i na ten temat. Skansen archeologiczny „Grodzisko w Sopocie” nieco przypomina zabudowania Mirmiłowa – legendarnego grodu Kajka i Kokosza. Każdemu wielbicielowi jego twórczości „Grodzisko” przypomni k a r t y komiksu ze słowiańską krainą i puszczą pełną dzikiego zwierza, z mieszkańcami grodu Mirmiłowo, rządzonego przez kasztelana Mirmiła, strzeżonego przez dwóch dzielnych wojów, Kajka i Kokosza. Do zabawy w odkrywanie świata Kajka i Kokosza oraz podróż w czasie do krainy Słowian chcemy zaprosić nie tylko poprzez wystawę prezentującą cenne i wyjątkowe zabytki, pochodzące ze zbiorów Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. Wystawa ma, zgodnie z klasyczną doktryną dobrego komiksu, bawiąc-uczyć. Anegdota przewijać ma się tutaj z wiedzą historyczną, najzabawniejsze sceny z komiksów z opisem prawdziwych wydarzeń jakie rozegrały się dawno temu na ziemiach naszego kraju. Przeznaczona jest dla przedstawicieli wszystkich pokoleń, bez wyjątku. Z jednej strony ma charakter edukacyjny i jest skierowana do młodszego pokolenia zwiedzających, a z drugiej, poprzez swój wymiar sentymentalny, zainteresuje dorosłych widzów – tych, których komiks ten bawił i uczył przed laty.

Zaprezentowane materiały archeologiczne (ok. 70 zabytków) pochodzą z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. Oryginalne plansze i pamiątki udostępniła Fundacja „Kreska” im. Janusza Christy. Fragmenty komiksów zostały wykorzystane do celów wystawienniczych za zgodą wydawnictwa Egmont.

Tekst: W. Łowicki i P. Pogodziński

Janusz Christa, jeden z największych polskich twórców komiksu (a może największy), zmarł 15 listopada 2008 r. Zdążył narysować 4.700 komiksowych pasków, 700 plansz i olbrzymią ilość ilustracji. Wydał około 40 albumów komiksowych w łącznym nakładzie 10 milionów egzemplarzy. Przeżył 74 lata, dorobiwszy się małego mieszkanka w Sopocie, medalu Zasłużony Kulturze „Gloria Artis” i niezliczonej rzeszy wielbicieli. Stworzone przez niego serie komiksowe „Kajko i Kokosz” oraz „Kajtek i Koko” od pokoleń cieszą się mianem kultowych, a ich bohaterowie znani są chyba wszystkim Polakom. Christa urodził się 19 lipca 1934 w Wilnie, wówczas jeszcze polskim mieście na kresach wschodnich. W 1939 Wilno znalazło się pod okupacją radziecką, a w 1941 – niemiecką. Ojciec i dwaj starsi bracia małego Janusza wstąpili do Wileńskiego Okręgu AK. Po ponownym wkroczeniu Rosjan do Wilna, cała rodzina – choć osobno – wyruszyła do Polski, by przez radzieckie więzienia i poniemieckie obozy, leśne bazy żołnierzy wyklętych (bracia walczyli w oddziale Łupaszki) i koszary Ludowego Wojska Polskiego, trafić w końcu do Sopotu. Tu Janusz poszedł do szkoły i wstąpił do harcerstwa. Nigdy nie zdobył formalnego wykształcenia plastycznego. Pracę rozpoczął zaraz po małej maturze, którą zrobił w szkole handlowej. Początkowo imał się rozmaitych zajęć: był magazynierem, „normowszczykiem” i jazzowym perkusistą. Jako rysownik zadebiutował w roku 1956 na łamach miesięcznika „Jazz”. Przez następne dwa lata miotał się od gazety do gazety, publikując gdzie się dało komiksy o dzieciach, milicjantach, kowbojach, a nawet o Tarzanie. Chałturnicza tułaczka dobiegła końca 15 września 1958, wraz z pierwszym paskiem o Kajtku-Majtku. Rozpoczęty w ten sposób cykl „Kajtek i Koko”, a później „Kajko i Kokosz” zagościł w „Wieczorze Wybrzeża” na całe 17 lat, ukazując się dzień w dzień, za wyjątkiem niedziel. W międzyczasie rysownik eksternistycznie zdał dużą maturę w Technikum Ekonomicznym dla Pracujących. Współpracę z gdańską popołudniówką Christa przerwał w roku 1975, by wraz ze swoimi bohaterami przejść do „Świata Młodych”, a wkrótce potem do magazynu „Relax”. Przyniosło mu to ogólnopolską sławę, porównywalną jedynie z popularnością Papcia Chmiela. Niestety, w wieku zaledwie 55 lat Christa niespodziewanie zakończył karierę albumem „Mirmił w opałach”, który okazał się pożegnaniem nie tylko z PRL-em, ale i z parą jego sztandarowych bohaterów. Od lat 90-tych XX w. autor tworzył coraz mniej, aby w końcu przestać. Zmusiły go do tego względy zdrowotne. Między innymi problemy ze wzrokiem. Chociaż, jak sam mawiał, potrafiłby rysować Kajka i Kokosza choćby z zamkniętymi oczami… 31 maja 2007 roku Janusz Christa odznaczony został medalem Gloria Artis. Zmarł kilkanaście miesięcy później. Janusz Christa był nie tylko wybitnym twórcą, ale i niezrównanym gawędziarzem. Niestety nigdy nie dowiemy się, czy zabawne anegdoty, którymi chętnie okraszał wywiady (niby wciąż te same, ale nigdy nie takie same) były częścią jego życia, czy też jeszcze jednym komiksem, tym razem bez rysunków.

Biogram cytowany za blogiem ‘Na plasterki!!!’ (poświęconym twórczości Janusza Christy oraz jego fanom).

Wystawa ze zbiorów:

Muzeum Archeologicznego w Gdańsku

Fundacji „Kreska” im. Janusza Christy

Stanisława Orłowskiego

Autorzy scenariusza:

Wojciech Łowicki, Paweł Pogodziński

Komisarze wystawy:

Paweł Pogodziński (Muzeum Archeologiczne w Gdańsku)

Grażyna Talarek (Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce)

Oprawa plastyczna:

Magdalena Krystianiak

Montaż:

Mariusz Macioch, Beata Romanowska, Martyna Czerepska