Jakież musiało być oburzenie osoby, która czytając „Wspomnienia o bateryi pozycyjnej artyleryi konnej gwardyi królewsko-polskiej” autorstwa Stanisława Jabłonowskiego natknęła się na informację, że wojska polskie zmierzające w stronę Ostrołęki w maju 1831 roku stanęły w Miastkowie. Nie omieszkała na marginesie nanieść komentarza prostującego, iż miało to miejsce w Rydzewie. Dowodem na to zaś ma być kartka papieru – pokwitowanie, które wszyła między strony 38 i 39 publikacji.
Jakaż musiała być radość antykwariusza, który w egzemplarzu „Wspomnień”, pochodzącym z biblioteki rodziny Grochowskich z Rydzewa, znalazł owe pokwitowanie. Świadczy ono o pobraniu obroku dla koni pociągowych dywizjonu 4 baterii artylerii konnej w majątku Aleksandra Grochowskiego dziedzica dóbr Rydzewo. Dokument wystawiony w Rydzewie, datowany 25 maja 1831 roku, czyli na dzień przed sławną bitwą ostrołęcką, podpisany został przez kapitana Stanisława księcia Jabłonowskiego – autora „Wspomnień” i kontrasygnowany przez generała Ludwika Bogusławskiego.
Pamięć mogła zawieść oficera snującego po latach wspomnienia wojenne, tym bardziej, że ten szczegół wydał mu się pewnie niezbyt istotny. Stanowił tylko wzmiankę przed relacją o jednej z najważniejszych bitew powstania listopadowego. Być może była to także jedna z najważniejszych bitew w życiu autora, choć stoczył ich jako żołnierz wiele. Stanisław Jabłonowski był w wojsku Królestwa Polskiego od 1816 roku. Służył w artylerii konnej. Jak wielu Polaków nie mogących znieść szykan Wielkiego Księcia Konstantego Romanowa w 1821 roku odszedł z armii. Po wybuchu powstania listopadowego stanął w szeregach polskich patriotów walczących z carem. Brał udział w najważniejszych bataliach. Za zasługi pod Grochowem został odznaczony Złotym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. Po bitwie pod Iganiami awansowany do stopnia kapitana. Był szefem sztabu płk. Józefa Bema, gdy ten otrzymał dowództwo artylerii czynnej armii w czasie obrony Warszawy w 1831 roku.
„Wspomnienia” Jabłonowskiego, z nader interesującą wkładką, kilka lat temu trafiły do zbiorów Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce, poszerzając zbiory związane z powstaniem listopadowym i bitwą pod Ostrołęką.
Jakże cieszy nas możliwość zaprezentowania Państwu tego interesującego muzealium.
Stanisław książę Jabłonowski, Wspomnienia o bateryi pozycyjnej artyleryi konnej gwardyi królewsko-polskiej, Poznań 1860, Nakładem Jana Konstantego Żupańskiego, nr inw. MKK/HA/3277/1-2
