Dyrektor Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce zaprasza na wernisaż wystawy pt. „Gwiazda kurpiowska, czyli działalność i twórczość Czesławy Kaczyńskiej”, który odbędzie się 28 sierpnia o godz. 14.00 w budynku muzeum przy placu gen. J. Bema 8.
Ekspozycja, rozmieszczona w trzech salach, poświęcona będzie znanej artystce ludowej i aktywistce kurpiowskiej – Czesławie Kaczyńskiej – która w tym roku obchodzi jubileusz siedemdziesięciopięciolecia urodzin. Pierwsza sala, przeznaczona na sztukę ludową, prezentować będzie twórczość artystki (przede wszystkim wycinanki, które stały się jej znakiem rozpoznawczym, ale także hafty, koronki, bibułowe kwiaty, pieczywo obrzędowe, palmy, kierce, pisanki oraz ozdoby i zabawki choinkowe). W drugiej sali będzie można zapoznać się z działalnością Czesławy Kaczyńskiej, mającą na celu podtrzymanie tradycji oraz rozwój świadomości i tożsamości regionalnej. W tym też pomieszczeniu prezentowane będą liczne odznaczenia, nagrody i dyplomy, które otrzymała jubilatka. Trzecia sala stanowić będzie swoisty „powrót do przeszłości”. W pomieszczeniu wzorowanym na izbie w domu babci, w której Czesława Kaczyńska mieszkała w latach 40. wraz z rodzicami i rodzeństwem, prezentowane będą historyczne zdjęcia z albumu rodzinnego. Warto dodać, iż babcia – Antonina Staśkiewicz – była pierwszą nauczycielką i mentorką Czesławy Kaczyńskiej. To właśnie ona po ocenie debiutanckiej wycinanki wnuczki zadecydowała, że potrzebuje własnej pary nożyc. Jest to też sala, w której podkreślone będą wrażliwość i zaangażowanie twórczyni w zachowanie materialnego dziedzictwa Kurpiów (na ekspozycji wykorzystane zostaną zabytki przekazane przez nią do zbioru etnograficznego Muzeum Kultury Kurpiowskiej).
Czesława Kaczyńska urodziła się w 1943 r. w rodzinie Staśkiewiczów, słynącej w regionie kurpiowskim z uzdolnień artystycznych. Przy babce Antoninie Staśkiewicz, znanej wycinankarce, uczyła się poprzez obserwację kunsztu papierowej sztuki. W wieku 10 lat wykonała pierwszą wycinankę. Nie mając glansowanego papieru, użyła do jej wykonania gazety. Jej warsztatem była przestrzeń pod stołem. W wieku 14 lat odniosła pierwszy sukces, zdobywając drugą nagrodę w konkursie, w jury którego zasiadał zasłużony badacz regionu Kurpiów – Adam Chętnik. Z czasem doszła do tak wielkiej wprawy w wycinaniu, iż dziedzina ta stała się jej znakiem rozpoznawczym. Poza wycinanką wykonuje także pieczywo obrzędowe, haft, koronkę, palmy, bibułowe bukiety, kierce, pisanki, ozdoby choinkowe, zabawki i potrawy regionalne. Wielokrotnie była nagradzana (70 nagród i wyróżnień) w konkursach organizowanych przez muzea, stowarzyszenia i instytucje samorządowe. Jej prace prezentowane były na wielu wystawach zbiorowych (ponad 40) w kraju i zagranicą oraz ekspozycjach indywidualnych.
Twórczyni bierze udział w wielu imprezach folklorystycznych, prezentując swoje osiągnięcia podczas targów, jarmarków, kiermaszów, festynów w kraju oraz poza jego granicami; promowała np. kurpiowską sztukę ludową w Parlamencie Europejskim w Brukseli i pokazywała wyrób wycinanek królowej Elżbiecie II w Londynie. Jej prace znajdują się w zbiorach muzeów w Polsce i na świecie. Jest prezesem dwóch stowarzyszeń: Oddziału Kurpiowskiego Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Ostrołęce oraz Stowarzyszenia Artystów Kurpiowskich.
Czesława Kaczyńska chętnie uczy innych ludzi, szczególnie dzieci i młodzież, biorąc udział w licznych warsztatach i lekcjach. W 2000 r., wspólnie z SAK, zorganizowała Warsztaty Etnograficzne „Ginące Zawody”, które odbywają się corocznie w Zagrodzie Kurpiowskiej w Kadzidle. Jest także uwrażliwiona na zachowanie materialnego dziedzictwa Kurpiów. Przez wiele lat prowadziła w swoim domu izbę wzorowaną na regionalnych dużych izbach, w której prezentowała przeszłość rodziny i jej dorobek oraz eksponowała dawne przedmioty będące na wyposażeniu chałup kurpiowskich. Twórczyni ma również wkład w gromadzeniu zbiorów etnograficznych w Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce.
W 2005 r. otrzymała prestiżową Nagrodę im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”. Została odznaczona przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej: Srebrnym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz przez ministra kultury: odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”, brązowym i srebrnym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” oraz w 2017 r. Doroczną Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie twórczości ludowej.
Tekst: Maria Kulczyk.